قانون جدید سنوات کارگر

بر طبق قانون کار، همه کارگران مبالغی تحت عناوین پایه سنوات و حق سنوات دریافت میکنند. بر اساس قانون جدید سنوات کارگر، شرایط دریافت این حق برای قراردادهای مختلف کاری متفاوت است. در این مقاله به بررسی دقیقتر این قانون و اینکه این حق به چه کسانی تعلق میگیرد، پرداخته ایم.

قانون جدید سنوات کارگر چیست؟

بر اساس ماده ۲۴ قانون کار به مبلغی که در انتهای هر سال یا انتهای هر قرارداد توسط کارفرما به کارگران پرداخت میشود، حق سنوات گفته میشود. حق سنوات با اسامی دیگری مانند مزایای پایان کار یا مزایای پایان خدمت نیز شناخته میشود.

یکی از اشتباهات رایج در بین افراد، یکسان در نظر گرفتن فرق سنوات با پایه سنوات است. در اصل چنین نیست و این دو با یکدیگر تفاوتهایی دارند.

ماده ۲۴ از قانون کار که به بررسی قانون جدید سنوات کارگر پرداخته است، مقرر میکند : در صورت خاتمه قرارداد کار، کار معین یا مدت موقت، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد، یک سال یا بیشتر، به کار اشتغال داشته است برای هر سال سابقه، اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار(سنوات) به وی پرداخت نماید.

آیا حق سنوات با پایه سنوات تفاوت دارد؟

در مواردی حق سنوات و پایه سنوات با یکدیگر اشتباه میشوند. پایه سنوات را به عنوان یک کمک هزینه به میزان پایه حقوق به کارگران می‌دهند که معمولا با حداقل دستمزد جمع و به کارگر پرداخت می شود . پایه سنوات یک هزینه جانبی دستمزد است و تغییر میزان سالانه آن ارتباطی با افزایش دستمزد ندارد . همان طور که در بالا هم گفتیم این پایه سنوات هم به کارگران رسمی و هم به غیررسمی‌ها تعلق می‌گیرد. همچنین پایه سنوات به آن دسته از کارگاه هایی که طرح طبقه بندی مشاغل دارند بر اساس فرمول مشخص شده در بخشنامه دستمزدی وزارت کار هستند واریز می شود .

اما آن دسته از کارگاه هایی که طرح طبقه بندی مشاغل ندارند ، به شرط آن که نیروی کار دارای حداقل یک سال سابقه کار در آن کارگاه باشد ( دائم یا موقت ) مشمول حق سنوات می شود . حق سنوات و یا مزایای پایان کار در زمان اتمام کار، قطع همکاری یا پایان سال به کارگران پرداخته می شود که معادل یک ماه آخرین مزد دریافتی ثابت کارگر است.

موضوع در خصوص پایه سنوات متفاوت است و شرط لازم برای دریافت پایه سنوات داشتن حداقل ۱ سال سابقه کار در کارگاه میباشد. بر اساس قوانین جدید نکته حائز اهمیت در  مورد پرداخت پایه سنوات به کارگر، موضوع طبقه بندی مشاغل است به این ترتیب که این طرح در کارگاه هایی اجرای میشود که تعداد پرسنل آن بیشتر از ۵۰ نفر باشد. در شرایطی که تعداد پرسنل کارگاه به حد نصاب نرسد، باید از قانون ۱ سال کار استفاده شود.

سنوات سال 1400 چگونه محاسبه میشود؟

نحوه محاسبه سنوات سال ۱۴۰۰ بر اساس قانون جدید سنوات کارگر به این شرح است:

تعداد روزهای اشتغال به کار طی یک سال در حقوق پایه کارگر ضرب شده و سپس بر تعداد روزهای سال یعنی ۳۶۵ روز تقسیم خواهد شد. این عدد سنوات پایان خدمت کارگر در سال ۱۴۰۰ است و در شرایطی که کارگر سنواتی از سال های قبل ذخیره داشته باشد، با این عدد جمع شده و مبلغی با عنوان سنوات پایان خدمت پرداخت خواهد شد.

آیا به کارگری که کارگاه را به اجبار ترک کند، پایه سنوات تعلق میگیرد؟

در شرایطی که یک کارگر مجبور به رفتن به یک کارگاه دیگر شود، مشمول دریافت پایه سنوات نخواهد بود. به این ترتیب کارگران حتی با سابقه کاری زیاد، مبلغ زیادی را تحت عنوان پایه سنوات از دست میدهند .

علت جابجایی کارگر به یک کارگاه دیگر حائز اهمیت نیست. یعنی حتی اگر علت جابجایی کارگر به خاطر تعدیل نیرو از سوی کارگاه باشد و کارگاه ورشکسته شده باشد باز هم شرایط تغییری نمی کند.

این به عنوان یکی از اشکالات قانونگذاری در حوزه قانون جدید سنوات کارگر می باشد. زیرا ممکن است یک کارگر در طول مدت خدمت خود تا بازنشستگی به دفعات مجبور به تغییر کارگاه خود باشد. به این ترتیب با هر بار تغییر کارگاه از مبلغی که به عنوان پایه سنوات داده میشود، محروم شده و یک حداقل بگیر خواهد بود.

آیا کارگرانی که تسویه حساب کرده اند، پایه سنوات میگیرند؟

یکی از سؤالات پرتکرار در مورد پایه سنوات مربوط به شرایطی است که کارگران تسویه حساب کرده باشند. در صورتیکه کارگری برای بیشتر از یکسال در کارگاهی مشغول به کار باشد، حتی در شرایط  تسویه حساب هم مشمول دریافت پایه سنوات خواهد بود.

براساس قانون جدید سنوات کارگر و بر مبنای تبصره ۳ از بند ۲ بخشنامه مزد سال 99 ، مقرر شده از آغاز سال ۱۴۰۰ کارگران مشمول قانون کار با قرارداد دائمی یا موقت که حداقل یکسال سابقه کار داشته باشند و یا از دریافت آخرین پایه سنوات شان در آن کارگاه محل کار، یک سال سپری شده باشد، پایه سنوات را دریافت خواهند کرد. این موضوع با دریافت حق سنوات با مزایای پایان کار تسویه شده یا نشده، متفاوت است.

آیا کارگران فصلی پایه سنوات میگیرند؟

در مورد کارگران فصلی آنچه حائز اهمیت است، سابقه کار یک ساله در کارگاه میباشد. این کارگران نیز مشمول دریافت پایه سنوات خواهند بود.

اما یک تفاوت وجود دارد یعنی پایه سنوات کامل را دریافت نمیکنند. پایه سنوات دریافتی آنها بر مبنای قانون جدید سنوات کارگر به تعداد ماههایی که کار میکنند، بستگی دارد.

مقایسه حق سنوات در خصوص کارگران غیررسمی و رسمی

کارفرمایان درخصوص پرداخت حق سنوات به کارگران رسمی و غیر رسمی نباید تفاوتی قائل شوند. لذا پرداخت حق سنوات به کارگران شاغل در شرکتهای پیمانکاری هم الزامی است.

شرکت پیمانکار موظف به پرداخت حق سنوات کارگران خود می باشد. براساس قوانین، کارگران نیمه وقت و یا کارگرانی که به صورت ساعتی شاغل هستند هم متناسب با کار خود حق سنوات دریافت میکنند.

محاسبه حق سنوات این دسته از کارگران بر اساس قانون جدید سنوات کارگر به این صورت است که مبنای حق سنوات دریافتی، میانگین حقوقی است که کارگران در ۹۰ روز پایانی همکاری خود دریافت کرده اند.

در چه شرایطی سنوات به افراد تعلق نمیگیرد؟

تمام کارگران مشمول دریافت سنوات پایان خدمت هستند و حتی افرادی که دارای سابقه کار کمتر از یکسال هستند نیز، مشمول دریافت آن خواهند بود. با این تفاوت که میزان دریافتی آنها متناسب با کارکرد و سابقه کاری آنها محاسبه میشود. برخی از کارفرمایان این طور در نظر می‌گیرند که در صورت ترک کار از سوی کارگر، نیازی به پرداخت سنوات پایان خدمت نیست.

در حقیقت این مسئله صحیح نبوده و تمام کارفرمایان موظف به پرداخت آن هستند. حتی در شرایطی که در قرارداد رضایت کارگر برای عدم دریافت این مبلغ وجود داشته باشد. بر مبنای قوانین و مصوبات قبلی کارگرانی که ترک کار میکردند مبلغی با عنوان سنوات دریافت نمیکردند. کارفرمایان به لحاظ قانونی معمولاً این مبلغ را پرداخت نمیکردند. اما بر مبنای تغییرات جدید و قانون جدید سنوات کارگر که اصلاح شده است، کارفرمایان ملزم به پرداخت حق سنوات هستند.

سخن پایانی

آشنایی با قانون جدید سنوات کارگر باعث میشود کارگران درصورت بروز هرگونه اختلاف نظر با کارفرما درمورد مبالغ دریافتی با عنوان حق سنوات و پایه سنوات، به حق و حقوق قانونی خود دست یابند. مشورت با کارشناسان مجرب در این زمینه یا وکیل دعاوی کار نیز میتواند راهگشا باشد.