شرط محدود کردن حق طلاق زوج
موضوع بحث این است محدود کردن حق طلاق زوج : اگر ضمن عقد نکاح زوجه شرط کند که مرد (زوج) نمی تواند زوجه را طلاق دهد مگر با موافقت زوجه،
محدود کردن حق طلاق مرد از لحاظ حقوقی و قضایی اثر آن چگونه است؟
در کتاب آرای قضایی شعب دیوان عالی کشور (حقوقی) بهار ۱۳۹۳ پژوهشگاه قوه قضاییه صفحات ۱۳۶ الی ۱۳۸ در این خصوص به پرونده ای استناد شده است که زوجه در ضمن عقد و در سند ازدواج شرط کرده است که: «زوج، زوجه را طلاق ندهد مگر با موافقت وی» در نهایت با کش و قوس های فراوان شعبه ۲۶ دیوان عالی کشور چنین نظر داده است که:
«توافق طرفین در عقدنامه و این چنین شرطی نمی تواند خلاف شرع باشد زیرا زوج طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی حق طلاق دارد و با اختیار و رضای خود ضمن عقد این حق را محدود می کند به موافقت زوجه، تایید بر این مطلب فتاوای پنج نفر از علما و مراجع از جمله مقام معظم رهبری حفظه الله است که با ملاحظه جمله مذکور در عقدنامه به صراحت فتوا داده که در طلاق رضایت زوجه باید جلب گردد.»
اما فارغ از پرونده مذکور جای سوال است که حدود و ثغور شرط مذکور تا کجاست و اگر در هیچ شرایطی زوجه حاضر به طلاق نباشد یعنی با شرط محدود کردن حق طلاق زوج , زوج هیچ گاه نخواهد توانست زوجه را طلاق دهد؟! این به منزله سلب حق طلاق از مرد نیست؟ آیا طلاق در شرع حق محض است یا جنبه حکمی هم دارد؟ آیا در شرع آمده که «الطلاق بید من اخذ بالساق» این شرط به منزله دخیل کردن اراده دیگری و لو زن در طلاق نیست؟
به نظر ما می رسد که می شود حق طلاق زوج را محدود کرد ولی نه محدود به اراده محض دیگری از جمله زوجه آن هم به صورت مطلق که مرد حق طلاق ندارد مگر به موافقت زن! در حالی که ملاک موافقت زوجه مشخص نشده است.